BÀ NGOẠI VILLORESI
Tùy bút tặng Vân, cô bạn học cùng lớp, sau 30 năm mới gặp lại nơi xứ người
***Ý Nga ***
Vân thương,
Hôm nay thứ tư rồi phải không Vân?
Thứ nào mình cũng chẳng có chuyện chi vui để kể Vân nghe hết. Mà thuyền nhân chúng mình sao, khi buồn thì nỗi buồn nó cứ hành hạ tụi mình nhức cả tim thế này?
Để xem Vân có thời gian nghe mình kể chuyện bà Ngoại không nè? Không, thì cứ để dành đó đi nha, hôm nào rảnh hãy lấy ra đọc, để biết về một bà Ngoại rất thương những thuyền nhân trắng tay như tụi mình.
*
Bà Ngoại ruột của mình mất năm mình 19 tuổi, từ đó, mình không còn dịp gọi “Ngoại ơi, Ngoại à!” nữa và cũng không còn dịp được Ngoại gọi lên phòng vào tuổi bắt đầu lẩn thẩn của Ngoại để dúi vào tay mình những gói quà to thật to, được gói ghém kỹ lưỡng trong những tấm giấy khung cửi mà họ lót chỉ, lót tơ để dệt vải ở Ngã Tư Bảy Hiền. Quà, mở hoài vẫn chưa nhìn ra là món gì? Cứ hết lớp giấy này đến lớp giấy khác, cho đến khi… mỏi cả tay thì mới thấy cái kẹp tóc bé tí ti, lỗi thời, của các chị con dì đã vất đi. Nhưng những món quà “cũ người”nhà giàu ấy lại rất “mới ta” nhà nghèo này nên nó cứ kẹp… trong tim mình hoài mấy chục năm qua, mỗi khi nhớ lại tình thương cháu của Ngoại. Má mình là con gái út thứ 11 của Ngoại nên Ngoại thương con gái thế nào thì thương cháu gái cũng… y như vậy. Ngày Ngoại mất, mình buồn đứt ruột khi thấy ngày Tết mà Má mình khóc sưng cả mắt. Mỗi lần thấy Má mình buồn bao nhiêu, thì mình cũng buồn bấy nhiêu. Từ đó, mình không còn ai để gọi “Ngoại à, Ngoại ơi” nữa.
Bà Ngoại thứ nhì của mình họ Villoresi, người Ý.
Ngoại có 2 đứa con gái và 1 con trai, họ thương dân VN mình lắm Vân ạ, chẳng những thương tụi mình mà còn thương những người VN khác nữa (họ đã gửi tiền về giúp các trại tỵ nạn ở Đông Nam Á rất nhiều lần, mỗi khi tụi mình tổ chức lạc quyên giúp thuyền nhân, vào thập niên 1980-1990; họ cũng giúp đỡ những bạn bè người Việt của tụi mình định cư bên Ý hoài). Họ thương cả những người nghèo khó vô gia cưtrong và ngoài nước Ý nữa.
Trong những bữa cơm trưa hàng ngày, nhà của ông bà Nino lúc nào cũng có khách dùng cơm chung, mà đa số là những vị khách nghèo tả tơi như thân phận thuyền nhân chúng mình thời đó, bị ông bà níu lại dùng cơm cho bằng được.
Có một dạo mình phải làm kế toán ở Milano (Milan) mấy năm. Xa nhà, nên ban đêm nhiều khi lạnh quá, họ bắt mình ngủ lại nhà, thấy hai chị em bà Nino hàng tuần mua thịt thà về nấu thức ăn sẵn, ngon thật ngon, để trưa hôm sau đem tới câu lạc bộ phân phát cho người nghèo khó, mình cảm động và kính phục họ ghê nơi. Họ không để cho 3 người giúp việc nấu đâu nha Vân, họ đích thân nấu nướng và gói ghém trịnh trọng, như sợ Thiên Chúa từ trên cao kiểm soát từng cử chỉ của họ vậy. Bà Nino là con gái lớn của Ngoại và là người đã cùng chồng con, trực tiếp bảo trợ tụi mình từ trại tỵ nạn. Hình bìa của cuốn sách Lục Bát đấu Tranh là hình của ông Nino, mà mình đã bày tỏ lòng kính phục.
Ông Nino Luigi mất rồi! Ông là người mà năm 2000 nhà văn Nguyễn thị Vinh đã vinh danh bằng 4 câu thơ cảm động:
“Cảm ơn Người đã vì Người
Con tim thấu hiểu bao đời khổ đau
Dù màu da có khác nhau
Vẫn vui chung góp, vẫn sầu xẻ chia”
Villoresi thuộc dòng dõi quý tộc của Ý ngày xưa (nghe đâu là công tước hay bá tước chi đó?), dù thuộc thành phần trí thức và thượng lưu của xã hội Ý nhưng họ lại chịu khó chia cơm, xẻ áo với người nghèo
Những ngày mình mới sang tỵ nạn tại Ý Đại Lợi thì Ngoại còn trẻ hơn con gái của bà bây giờ 10 tuổi, con gái của Ngoại chính là bà Nino, năm nay cũng đã 86 ruổi rồi.
30 năm trôi qua với biết bao nhiêu là thay đổi, mỗi lần có dịp thăm lại Ngoại là mỗi lần hai vợ chồng giật mình vì Ngoại còn minh mẫn hơn… tụi mình nữa. Lần nào Ngoại cũng mắng yêu:
- Ma guarda un po! Sembra di essere cosi felice lei! Ma …sempre!(Con nhỏ này luôn luôn lúc nào cũng vui vẻ!)
*
Tháng 7-2007, từ Canada trở về, trong cái nóng hừng hực của mùa hè Ý, mình đẩy hành lý ra khỏi cổng, còn đang ngơ ngác tìm bóng dáng thân yêu của bà Nino thì đã thấy dáng lom khom 102 tuổi của Ngoại đứng chờ sẵn sàng nơi góc phi trường, mình ứa nước mắt xúc động, ôm Ngoại mà 2 tay mình run lẩy bẩy trong khi Ngoại vẫn đứng yên với nụ cười trông rất khỏe mạnh, vừa vuốt tóc, lau nước mắt cho mình, bà vừa dịu dàng:
-Avete visto che Vi ho portato una sopresa? (Thấy bà dành cho tụi bây một sự ngạc nhiên chưa?)
Hồi năm 1980, mình đã từng ngồi ở phòng ngủ căn nhà của Ngoại mà viết thư cho Vân đó, dĩ nhiên là trước khi mình mất liên lạc nhau 30 năm trời ròng rã.
Hôm chia tay về lại Canada, giữa đám con, cháu, chắt ruột thịt từ Milano và Hòa Lan quây quần lại thăm tụi mình, trong căn nhà ồn ào bao nhiêu là âm thanh vui nhộn thì Ngoại lại ngồi buồn hiu một góc bàn, có lẽ linh tính cho Ngoại biết sẽ không còn có dịp gặp lại tụi mình nữa chăng? Tụi mình chào Ngoại ra về, mặt Ngoại buồn hiu làm chân mình bước đi không nỗi luôn… Mà không thật đó Vân! Vì sáng nay mình vừa được bà Nino báo tin từ Ý, lúc 5g30 sáng, rằng hôm 17-11-2010 bà Ngoại Ý của mình đã ngủ mà… không thức dậy với đời nữa. Ngoại thọ 105 tuổi, không mang chứng bệnh nào nặng cả nhờ tập yoga đều đặn.
Thế là từ nay mình thật sự không còn ai để gọi “Nonna! Nonna!” (Ngoại ơi! Ngoại à!) nữa rồi!
*
Kể chuyện này cho Vân nghe, như một lời tâm sự, như một ngọn nến thắp cám ơn Ngoại đã săn sóc mình trong 5 năm trời bệnh hoạn, buồn bã bên Ý vì mất con; và như một đóa hồng vàng, ghi lại lòng tri ân chung của những người VN đã được Ngoại giúp đỡ. Ngoại là người đã dành cho những đứa cháu Việt Nam bơ vơ, lạc lõng một vòng tay thật ấm áp trong 20 năm qua.
Ngoại đi ngủ, rồi không thèm thức nữa
Tuổi “bách niên giai lão” hưởng đủ rồi
Ngoại rời xa những bụi bặm cuộc đời
Chỉ mây khói! Ngoại chẳng thèm tiếc nuối!
Buồn quá Vân ơi!
Tháng này mình đã có 2 cái tang từ VN, bên họ Nội, và hôm nay thêm một cái tang của Ngoại, một người ngoại quốc, một Ân Nhân, tuy không họ hàng, nhưng đã thương yêu và an ủi những người VN như tụi mình rất nhiều trong 20 năm tạm cư nơi đất Ý. Ngoại tuy là người châu Âu xa lạ, nhưng vẫn thương người mình hơn bọn VC đồng chủng ác đức xứ mình, phải không Vân?
Ý Nga, 24-11-2010.
(Trích thi tập sẽ xuất bản: MÁ ƠI CON THƯƠNG LẮM!)
ĐẾN TRONG TỪNG BƯỚC ĐI
Thiện? Có thiện báo sáng ngời!
Ác? Có ác báo em ơi!
Nghiệp lực, nghiệp duyên, nghiệp quả:
Chính em chọn, tạo, đổi dời!
Em tham vật chất thế gian
Mà làm những điều tà gian,
Rồi mơ về cõi Niết Bàn,
Sao rửa mặt bằng nước mắt?
Cứ sống bằng một Chân Tâm,
Việc thiện cứ gieo âm thầm.
Phước báo tiêu trừ quả báo,
Không gì hơn Bồ Đề Tâm!
Học Chánh Tri Kiến? Khó khăn!
Tà nghiệp, tà định bất nhân,
Tà ngữ đưa lời Tà Kiến:
Tu thân? Em ơi chớ gần!
Ý Nga, 11-11-2012.
